آستان مقدس حضرت احمدبن موسی الکاظم شاهچراغ (ع)
رهیافت فرهنگ دینی
2588-7475
2645-4742
02
7
2019
11
22
معناشناسی مفهوم "رضا" در قرآن و روایات و استخراج دلالتهای تربیتی آن
7
32
FA
علی
شیروانی شیری
0000-0002-0871-5735
استادیار، گروه آموزشی علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان
ali_shiravani@yahoo.com
فاطمه
حیدری
دانشجوی کارشناسی دانشگاه فرهنگیان
heydari11fatemeh@gmail.com
محدثه
رمضانی
دانشجوی کارشناس دانشگاه فرهنگیان
mina.ramazani1999@gmail.com
<span class="a"><span lang="FA">هدف این پژوهش واکاوی مفهوم رضا در قرآن مجید و روایت رسیده از معصومین علیهم السلام و استخراج دلالتهای تربیتی این مفهوم است. رضا یکی از مفاهیم بنیادین اسلامی است که در قرآن کریم و روایات معصومین به آن توجه ویژهای شده است. این پژوهش با رویکردی کیفی و با روش تحلیل مفهومی و تحلیل استنتاجی انجام گرفته است. پرسش اصلی این مقاله عبارت است از : مفهوم رضا در قرآن مجید و روایات معصومین علیهم السلام به چه معناست و دلالتهای تربیتی آن کداماند؟. مطالعه انجام شده نشان می دهدکه مفهوم رضا در قرآن به معنای ترک اعتراض بر مقدرات الهیه در باطن و ظاهر است و بالاترین درجه رضا و خشنودی خداوند رضوان میباشد. یکی از اهداف عالی تربیتی برآمده از این مفهوم قرب الی الله است که در سند تحول بنیادین نیز</span></span><span class="a"><span lang="FA">از این هدف بعنوان هدف اصلی تربیت یاد شده است. به علاوه این پژوهش نشان میدهد که مفهوم رضا بایستی در اهداف آموزش و پرورش گنجانده شود و جزیی از برنامههای تربیتی آن باشد.</span></span>
رضا,قرآن مجید,روایات معصومین علیهم السلام,دلالتهای تربیتی
https://www.farhangedini.ir/article_119959.html
https://www.farhangedini.ir/article_119959_a593d71ca876d9d1e62bdbbc41300fd5.pdf
آستان مقدس حضرت احمدبن موسی الکاظم شاهچراغ (ع)
رهیافت فرهنگ دینی
2588-7475
2645-4742
02
7
2019
11
22
محورها و مؤلفه های قرآن کریم در خصوص زندگی اجتماعی
33
58
FA
سمیه
سلیمانی
دانشجوی دکتری دانشکده حقوق دانشگاه شیراز، گرایش جزا و جرم شناسی
s.soleimani23@gmail.com
مرتضی
رحیمی
دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه شیراز، بخش علوم قرآن و فقه
mrahimi@shirazu.ac.ir
انسان به زندگی اجتماعی گرایش دارد؛ مواردی، همچون : زندگی مشترک، داشتن روابط متقابل، فرهنگ مشترک و تعهد به آن برای تحقق زندگی اجتماعی ضروری هستند؛ مؤلفه ها و محورهای قرآنی در حوزه های گوناگون، از جمله اجتماعی و نهادینهسازی آنها اهمیت بسزا دارند، هدف از پژوهش حاضر آشنایی با مصادیقی از مؤلفه های زندگی اجتماعی از نگاه قرآن و اثبات جامعیت قرآن می باشد، زیرا جامعهسازی و نظامسازی در راستای اصلاح فرد و جامعه می باشد. از این پژوهش نتیجه گرفته می شود که قرآن در مسائل اعتقادی، اخلاقی، احکام فقهی و حقوقی نیز به ابعاد اجتماعی انسان نظر کرده، مؤلفههای سازنده یک جامعه توحیدی و یکپارچه را برشمرده و مردم را به سوی آن ها توصیه نموده و از موانع، بر حذر داشته است. این امر نشانگر جامعیت قرآن در همه جنبه های مورد نیاز هدایت فردی و اجتماعی انسان بوده و موجب پویایی قرآن شده است. قرآن به دنبال ساختن جامعهای است که محوریت آن را تقوا و سلامت فردی، تقوای اجتماعی، عدالت اجتماعی، اقتصاد اجتماعی، اخلاق اجتماعی و سلامت اجتماعی شکل میدهد. مهم ترین مؤلفه های اجتماعی برقراری عدالت، انفاق، فقر زدایی، حسن ظن نسبت به یکدیگر، عفو و مدارا، همزیستی مسالمت آمیز، صیانت از محیط زیست و امر به معروف و نهی از منکر هستند که عمل به آن ها علاوه بر بهداشت روانی و فردی، به سلامت و رشد اجتماعی نیز کمک می کنند.این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است.
قرآن,محورها,مولفه ها,حوزه اجتماعی
https://www.farhangedini.ir/article_119961.html
https://www.farhangedini.ir/article_119961_197904505699d3625f77d096076c00f7.pdf
آستان مقدس حضرت احمدبن موسی الکاظم شاهچراغ (ع)
رهیافت فرهنگ دینی
2588-7475
2645-4742
02
7
2019
11
22
بررسی اندیشه های سیاسی علمای طرفدار مشروطه مشروعه: مطالعه موردی آیت الله محسن اراکی(عراقی)
59
82
FA
رضا
تاج آبادی
پژوهشگر و کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی
tajabadireza@yahoo.com
به دنبال جنبش مشروطه خواهی، جنبش فکری – سیاسی کاملا متعارضی پدید آمد که در تاریخ به حرکت مشروعه خواهی موسوم است. نماینده شاخص و نظریه پرداز اصلی مشروعه خواهی، شیخ فضل الله نوری بود. او در ابتدا با مشروطه خواهان همگام بود اما به تدریج با روشن شدن لوازم و توابع دولت مشروطه، راه خود را از آن حرکت جدا کرد و به ستیز و مقابله سخت و همه جانبه با آن برخاست. این مخالف او با تفکر مشروطیت و جریان نوگرایی در درون انقلاب مشروطیت، به عنوان نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران به حساب می آید. قضاوت در باره اندیشه های شیخ فضل الله نوری هر چه باشد، این حقیقت را نمی تواند مخدوش کند که او یکی از شخصیتهای کم نظیر جنبش مشروطه است که بیش از هر چیز به سرنوشت دیانت و استقلال کشور می اندیشد و در این راه از قربانی کردن جانش نیز دریغ نکرد. حاجآقا محسن عراقی از روحانیون وارسته و آزادیخواه و طرفدار مشروطه بهشمار میرفت، اما با مشاهده انحراف انقلاب مشروطیت از اهداف مقدس دینی، مسیر خود را جدا کرد و به جمع طرفداران شهید شیخ فضلالله نوری که خواهان حکومت مشروطه مشروعه بودند پیوست و در این مسیر حمایت و مساعدتهای لازم را به شیخ شهید و طرفدارانش کرد.<br /> یکی از فعالیتهای فرهنگی اثر گذار و بجای مانده از علمای آن دوره، تاریخ نگاری انقلاب مشروطه است. بر این اساس، در جهت موضوع تحقیق، نمی توان به منابع تاریخ نگاری مشروطه بسنده کرد بلکه برای دستیابی به اطلاعاتی درست تر و وسیعتر در باب نوع رویکرد همه عالمان و فقیهان آن زمان و دلیل و انگیزه آنان، باید به منابع محلی و تاریخ شفاهی قابل اعتماد بسیاری مراجعه کرد.
حاج آقا محسن اراکی,مشروطیت در عراق عجم,جنبش مشروطه مشروعه,عالمان شیعه
https://www.farhangedini.ir/article_119958.html
https://www.farhangedini.ir/article_119958_c1d015f1c9d3dac45527450b6df4ece2.pdf
آستان مقدس حضرت احمدبن موسی الکاظم شاهچراغ (ع)
رهیافت فرهنگ دینی
2588-7475
2645-4742
02
7
2019
11
22
جایگاه خاندان دشتکی شیراز در تفسیر شیعه
83
114
FA
زهره
معارف
دکتری تخصصی علوم قرآن و حدیث، استادیار و مدرس حوزه و دانشگاه
zo.maaref@yahoo.com
ضرورت شناخت تراث و میراث شیعه بر کسی پوشیده نیست. استان فارس و دارالعلم شیراز؛ سومین حرم اهلبیت (علیهمالسلام) در طول تاریخ، علما و بزرگان نامداری را در دل خویش پرورانده است. تبیین جایگاه مفاخر تفسیری شیعی، نقش تمدنساز شیعه را در اعصار متمادی در این حوزه روشن مینماید. با کاوش در تاریخی به پهنای 15 قرن، و شناسایی آثار ایشان در مدرسه تفسیری استان فارس، با خاندان شیعی دشتکی آشنا شدیم. آثار بیشمار و گرانسنگ این خاندان در رشتههای مختلف، توجه اندیشمندان را به خود جلب کرده است. هدف نوشتار آن است که با رویکرد توصیفی تحلیلی، و روش کتابخانهای با نگاه شبکهای به تبیین نقش و جایگاه خاندان دشتکی شیراز در تفسیر شیعه و معرفی خدمات تفسیری و منهج تفسیری ایشان بپردازد. رهیافت پژوهش آن است که خاندان دشتکی، با بیشترین مفسر و آثار تفسیری، فعالترین خاندان در حوزه مدرسه تفسیری فارس به شمار میروند. در آثار تفسیری خاندان دشتکی، تک نگاریهای سوره و آیه؛ همچنین حاشیه، تعلیق و تصحیح و چاپ نسخ خطی چشمنوازی مینماید. شایان ذکر است که گرایش تفسیری مفسران این خاندان به فلسفه و عرفان، ایشان را از ابعاد دیگری چون، تفسیر اخلاقی و کلامی و ادبی و علمی کتاب آسمانی غافل نکرده است. این بزرگان در منهج تفسیری در کنار آیات و روایات، از منابع دیگری نیز بهره بردهاند.
تفسیرشیعه,خاندان دشتکی,شیراز
https://www.farhangedini.ir/article_119955.html
https://www.farhangedini.ir/article_119955_8dd9d3b113bad0996238722d822ffe22.pdf
آستان مقدس حضرت احمدبن موسی الکاظم شاهچراغ (ع)
رهیافت فرهنگ دینی
2588-7475
2645-4742
02
7
2019
11
22
ضوابط و موانع تکفیر از نگاه اهل سنت
115
144
FA
ناصر
مریوانی
عضو گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی
nasermarivani@yahoo.com
تکفیر به معنای کافر دانستن مسلمان، همواره یکی از موضوعات مهم کلامی و فقهی بوده است. اهمیت موضوع و نتایج زیانبار آن سبب شده است تا صاحبنظران مسلمان از سالهای آغازین شکل گیری جریانهای کلامی و فقهی تا امروز در بارۀ آن به بحث و تحقیق بپردازند. در این مقاله دیدگاه فقها و متکلمین اهل سنت و جماعت در بارۀ پدیدۀ تکفیر بحث و بررسی می شود. نتیجۀ حال از این بررسی این است که به عنوان یک اصل تکفیر اهل قبله ممنوع و خلاف قواعد و ضوابط شرعی است. بر اساس این اصل همۀ افراد و فرق و طوایف اهل قبله با همۀ گرایشات اعتقادی و آرای فقهی مسلمان محسوب می شوند و حکم به کفر آنان نارواست حتی اگر اعمال و عقاید آنان قابل نقد و رد و تخطئه باشد. بنابراین ترک تکفیر اصل و موارد حکم به کفر افراد مستثنا و مستلزم اقامۀ دلائل و براهین متقن و خالی از هر نوع احتمال جهل، خطا، اکراه، تأویل، تقلید، و در نظر داشتن اتمام حجت است. که تبیین آن مسئولیت علما و دانشمندان اسلامی می باشد.
واژه های کلیدی: ایمان,تکفیر,تکفیر معیّن,ضوابط تکفیر,موانع تکفیر
https://www.farhangedini.ir/article_119957.html
https://www.farhangedini.ir/article_119957_cd6071b074a55c0aa9c4eca6cc459d03.pdf
آستان مقدس حضرت احمدبن موسی الکاظم شاهچراغ (ع)
رهیافت فرهنگ دینی
2588-7475
2645-4742
02
7
2019
11
22
تبیین نیازهای معرفتی دانشجویان در حوزه هویت دینی و انقلابی از منظر مدرسین دانشگاههای شهر شیراز
145
167
FA
سیروس
محمودی
استادیار علوم تربیتی دانشگاه پیام نور
sirous1218@yahoo.com
حمیدرضا
ایمانی فر
استادیار گروه روان شناسی دانشگاه پیام نور
imanifar@gmail.com
<span class="a"><span lang="FA">هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین نیازهای معرفتی دانشجویان در حوزه هویت دینی و انقلابی بوده است. در این پژوهش از طرح تحقیق کیفی استفاده شده است و برای جمع آوری اطلاعات از روش "مصاحبه نیمه ساختاریافته" استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، مدرسین دانشگاههای شهر شیراز بوده و به صورت هدفمند با 36 نفر از مدرسین دانشگاه(12مورد در حوزه معارف اسلامی،12مورد درحوزه علوم تربیتی و 12 مورد در حوزه روانشناسی) مصاحبه به عمل آمد. در این پژوهش، مصاحبه شوندگان بر بیست و چهار مؤلفه هویت دینی و انقلابی تأکید نمودهاند. مصاحبه شوندگان بر این باور بودند که استکبار جهانی با تهاجم فرهنگی و جنگ نرم تلاش دارد تا با آسیب زدن به هویت دینی و انقلابی جوانان، زمینه تضعیف نظام جمهوری اسلامی را فراهم آورد. بر این اساس، نهادهای متولی، بویژه دانشگاهها باید نقشی پیشرو، در مقابله با تهاجم فرهنگی و جنگ نرم دشمن داشته باشند. از این رو،</span></span><span class="a"><span lang="FA">تقویت مؤلفههای هویت دینی و انقلابی دانشجویان، از مهمترین وظایف نهادهای فرهنگی در دانشگاهها میباشد. بر این اساس توصیه میشود در تدوین برنامههای فرهنگی دانشگاهها بر مؤلفههای هویت دینی وانقلابی توجه جدی مبذول شود.</span></span>
نیازهای معرفتی,دانشجویان,هویت دینی,هویت انقلابی
https://www.farhangedini.ir/article_119960.html
https://www.farhangedini.ir/article_119960_1eaadd96843520874528807d54b565bc.pdf