مطالعه‌ی توصیفی معماری آرامگاه‌های عصر تیموری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته کارشناس ارشد تاریخ و تمدن دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

آرامگاه‌ها در معماری و فرهنگ ایران از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. یکی از اعصاری که در زمینه ساخت و ایجاد تزیینات آرامگاه‌ها قابل توجه است عصر تیموری می‌باشد. دوران حکومت تیموریان یکی از درخشان‌ترین ادوار تمدن اسلامی و دوران اعتلای هنر و معماری محسوب می‌شود. سبک اصلی معماری تیموری در محدوده‌ی مثلثی بین سه شهر مشهد، سمرقند و هرات شکوفا شد که بناهای هرات شباهت بیشتری به بناهای خراسان امروز دارد و شاید بتوان آن‌ها را پلی میان ماوراءالنهر و مرکز ایران دانست. آرامگاه‌های خانوادگی و نیز بناهایی که بر قبور شخصیت‌های سیاسی و علمی این دوره ساخته شده به نوعی نمایانگر سبک معماری آن همچون سردرها و گنبدهای مرتفع و پیازی شکل و نیز تزئینات زیبا با غلبه رنگ لاجوردی است که چشم هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. افزون بر این بناها، مساجد و مدارسی نیز متصل و گاه در همجواری آرامگاه‌ها ساخته می‌شد که معماری این بخش از مجموعه آثار نیز قابل تحسین است. مجموعه مقابری همچون شاه زنده، گور امیر و نیز زیارتگاه‌هایی که بر قبور شیخ احمد جامی، ابوبکر تایبادی و ... ساخته شدند از زیباترین ابنیه آرامگاهی این دوره به شمار می‌روند. در این پژوهش به روش کتابخانه‌ای و شیوه توصیفی به بررسی موردی معماری و تزیینات آرامگاه‌های عصر تیموری پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها