دانشجوی دکتری شهرسازی، مربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
چکیده
امروزه توجه به‌حقوق شهروندان از زوایای مختلف، مورد نظر محققان مختلف ازجمله برنامهریزان و طراحان شهری قرار دارد. تمامی مطالعات و بررسیها در این زمینه در پی تأمین حقوق مردم در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی و حتی سیاسی ایشان است. در هر جامعه‌ی بشری مجموعهای از اصول اخلاقی وجود دارد که به وضوح در زندگی روزمرهی مردم بروز می‌کند؛ اسلام نیز، به‌عنوان دین اصلی ایرانیان، با برخورداری از چهارچوب و ساختاری اجتماعی و با مجموعهای کامل از اصول، از این قاعده مستثنی نمیباشد. بنابراین مطالعه در زمینه حقوق شهروندی در آموزههای اسلامی میتواند در وهله اول شناخت بهتری از این مفهوم ارائه نموده و سپس الگوی مناسبی برای به کارگیری در فرآیندهای برنامهریزی و طراحی شهرها تدوین گردد. در مطالعه پیشرو در ابتدا تعاریفی از شهروند و حقوق شهروندی ارائه میگردد، سپس براساس این تعاریف حقوق شهروندی از نگاه قرآن کریم، نهجالبلاغه و امام سجاد(ع) (رساله حقوق و صحیفه سجادیه) مورد بررسی قرار میگیرد. درنهایت بر پایه نکات ارائه شده و با استمداد از رابطه سهگانه شهر، شهروند و شهریار(شهردار)، سیاستهای دستیابی به‌حقوق شهروندان در جوامع اسلامی تدوین میگردد.
)