دانشآموخته سطح 3 رشته کلام ، معاون پژوهش حوزه علمیه الزهرا شیراز
چکیده
سیاست به معنای نحوه حکومتداری و زعامت امت معنا شده و یکی از وظایف اولیای دین نیز همین زعامت و ولایتِ مردم است. امام موسی کاظم(ع) بهعنوان یکی از پیشوایان و امامان معصوم، منشِ سیاسی منحصربهفردی داشتند. نظر به اهمیت این موضوع و جایگاه کاربردی آن در هر برهه زمانی مشابه، این مقاله ابتدا به بررسی شرایط خاص حکومتی در زمان هر خلیفه همعصر با امام موسی کاظم(ع) پرداخته است و سپس منش سیاسی و مقابله امام کاظم(ع) با خلفا را بیان کرده است. نظر به تاریخی و اعتقادی بودن بحث، روش پژوهش این مقاله کتابخانهای و با رویکرد توصیفی و تحلیلی بوده است. تفاوت منش سیاسی امام کاظم(ع) زمانی بهتر مشخص میشود که دانسته شود امامت ایشان با حکومت چهار خلیفه عباسی (منصور، هادی، مهدی و هارون عباسی) همزمان است؛ زیرا آنچه عامل تمایز ِحکومت عباسی از سایر حکومتهای قبل از آن است، این نکته است که حکومت عباسی برخلاف سلف خود که آشکارا اسلام را تحقیر میکرد، با فریب افکار عمومی و دایه انتساب به اهلبیت و پیامبر اکرم(ص) روی کار آمد. آنان با تحریک افکار عمومی و برگزاری جلسات مناظره، مکارانه قصد جمع آرای مردم و خراب کردن چهره ائمه اطهار (علیهمالسلام) را داشتند. در مقابل امام کاظم(ع) از طریق تأسیس تشکیلات مخفی، داشتن یاران نفوذی در دستگاه حکومت، شجاعت در رسوا ساختن حکومت نامشروع عباسیان، حمایت مالی از علویان و شیعیان از طریق جمعآوری بیتالمال توسط وکلا و تربیت شاگردان بسیار، نقش مهمی در ابقا و اکمال مذهب جعفری و احیا سیاست اسلامی داشتند. از نشانه بارز مبارزه ایشان با خلفای عباسی، سالهای متمادی زندان، شکنجه و تبعیدهای متوالی است چراکه اگر ساکت و آرام میبودند اینقدر مورد آزار قرار نمیگرفتند.