استادیار دانشگاه شاهد، دکترای تخصصی علوم قرآن و حدیث
چکیده
در طول دورههای مختلف،زنان نقش تأثیرگذار و تاریخسازی در پیشرفت جوامع ویا عقبماندگی آن داشتهاند و تلاش آنان در عرصههای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی گاه بهصورت چشمگیری تأثیرگذار بوده است. ازجمله این اقدامات، فعالیت آنان در بخش میراث ناملموس است؛ میراثی که هرچند کمتر مورد توجه قرار میگیرد اما ماندگاری، تأثیرگذاری و قابلیت تعمیم و تکثیر آن بدان جهت که عمدتاً از جنس نرم است بیش از میراثهای ملموس است. یکی از مصادیق بیبدیل میراث معنوی، آیین سوگواری و عزاداری حسینی (ع) است که دستاورد روایتگری، بصیرت بخشی و روشنگری بازماندگان جریان عاشورا بهویژه کاروانسالار آنان حضرت زینب کبری (س) است که حاصل آن آیین ماندگار عزاداری حسینی در محرم، صفر و بهویژه در پیادهروی دهها میلیونی اربعین است. آیینی که تمامی ویژگیهای میراث معنوی در حوزههای سهگانه رفتارها، نمادها و آیینها را در برمیگیرد و جنبههای هنری، سنتها، آداب و رسوم را در قالب بیان و زبان شامل میگردد؛ اما بهرغم آنکه در رابطه با زینب کبری و شخصیت ایشان پژوهشهای بسیاری انجام شده است، تاکنون در رابطه با نقش حضرت بهویژه صبر و ایستادگی ایشان در ایجاد عزاداری حسینی بهعنوان بزرگترین میراث معنوی جهان، پژوهشی انجام نگرفته است. لذا این مقاله بر آن است تا با روش تحلیلی -اسنادی و با استفاده از منابع کتابخانهای و اینترنتی صبر حضرت زینب در جریان نهضت حسینی را بررسی کند و مواضع صبر ایشان در سه حوزه صبر بر طاعت، صبر بر معصیت و صبر بر مصیبت را به تصویر کشیده به این سؤال که نقش صبر حضرت زینب (س) در ایجاد عزاداری حسینی (ع) بهعنوان بزرگترین میراث معنوی جهان چیست؟ پاسخ دهد.